In Herrera del Duque, een kleine gemeente in Extremadura, is het vanaf nu verboden om voor minder dan €30 boodschappen te doen. Er wordt gecontroleerd en boetes zullen volgen, lees ik, het is niet de bedoeling dat mensen voor een reep chocolade naar de winkel gaan. Ik pleit schuldig: onze keukenkasten zitten propvol. Hamsteren doen we niet, maar allebei gaan we elke dag minstens één keer naar de supermarkt.
Ik moest gisteren denken aan de Chileense wiskundige en dichter Nicanor Parra, hij schreef over cijfers: ‘Er zijn twee sneeën brood. Jij eet er twee, ik eet er geen. Gemiddelde consumptie: één snee brood per persoon.’ Kortom: met cijfers kun je alles bewijzen.
Die quote verliest alle geestigheid nu cijfers mensenlevens representeren. Iedere dag wordt de grafiek van Spanje naast die van Italië en China gelegd en het gaat de verkeerde kant op: het aantal doden is ondertussen dat van China gepasseerd. Het beeld van lijkkisten die een Madrileense schaatsbaan worden binnengerold brandt zich op de netvliezen.
De noodtoestand is afgelopen weekend verlengd: hoewel we nog maar op de helft waren, plakte de regering er nog eens twee weken lockdown aan vast. Vooral om te vermijden dat men Semana Santa zou gaan vieren op straat. Ik was toevallig televisie aan het kijken toen het nieuws zondagochtend brak. Mijn bovenburen ook, want quasi onmiddellijk hoorde ik de vrouw schreeuwen dat ze het niet meer trok: ze kon namelijk niet werken. Haar man probeerde haar even te troosten, maar was weinig geduldig. Al snel stampte hij naar buiten.
Premier Sánchez probeerde zaterdag de bevolking moed in te spreken met cijfers. Het was een vreemde speech: dat wat angst aanjaagt werd gebruikt om optimisme te verspreiden. Er was in de eerste week van de lockdown 7 keer minder verkeer, er werd 110 procent meer voedsel verkocht en er was 50 procent minder criminaliteit. Het bewijs dat de Spanjaarden zich als modelburgers gedroegen, zei Sánchez. Hij voegde er aan toe dat het internetgebruik met 80 procent was toegenomen en prees de Spaanse glasvezelverbindingen. Sociale media ontploften, er volgde een stortvloed aan cynische tweets en memes. Het was een inschattingsfout: hoop haal je niet uit glasvezelkabel.